Χαμηλή θέση πλακούντα μετά τις 20 εβδομάδες ( Προδρομικός πλακούντας)

Ο πλακούντας αναπτύσσεται μαζί με το μωρό μέσα στην μήτρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνδέει το μωρό με το κυκλοφορικό αιματικό σύστημα της μητέρας και παρέχει οξυγόνο και τροφή στο μωρό. Ο πλακούντας γεννιέται μετά τον τοκετό του εμβρύου, και καλείται επίσης ύστερο.

Σε μερικές γυναίκες ο πλακούντας προσφύεται και αναπτύσσεται χαμηλά στη μήτρα και μπορεί να καλύψει ένα μέρος ή το σύνολο του τραχήλου της μήτρας (είσοδος της μήτρας). Αυτή η πρόσφυση φαίνεται συχνά στα πρώτα υπερηχογραφήματα, όταν παρατηρείται  χαμηλή θέση πλακούντα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πλακούντας μετακινείται προς τα πάνω με τη διόγκωση της μήτρας κατά την  εξέλιξη της κύησης . Π ροδρομικός πλακούντας είναι η κατάσταση όπου ο πλακούντας συνεχίζει να βρίσκεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας μεχρι και τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης και αυτό γίνεται σε σπάνιες περιπτώσεις. Αν ο πλακούντας καλύπτει τον τράχηλο της μήτρας, αυτό είναι γνωστό ως επιπωματικός προδρομικός πλακούντας.

Η χαμηλή θέση του πλακούντα μπορεί να θέσει την υποψία για προδρομικό πλακούντα στη διάρκεια υπερηχογράφηματος ρουτίνας γύρω στις 20 εβδομάδες. Μ όνο 1 στίς 10 (10%) των γυναικών αυτών με χαμηλή θέση πλακούντα στις 20 βδομάδες θα έχουν προδρομικό πλακούντα. Συνολικά πρόκειται για ένα πολύ μικρό ποσοστό των εγκύων γυναικών.

Ωστόσο, εάν έχει προηγηθεί στο παρελθόν καισαρική τομή, ο πλακούντας είναι λιγότερο πιθανό να κινηθεί προς τα πάνω και μισές (50%) από τις γυναίκες που έχουν υποστεί καισαρική τομή και έχουν χαμηλή θέση πλακούντα στο υπερηχογράφημα ρουτίνας την 20η εβδομάδα θα καταλήξεουν να έχουν προδρομικό  πλακούντα.

Ο καλύτερος τρόπος για να επιβεβαιωθεί εάν ο πλακούντας είναι προδρομικός είναι με διακολπικό υπερηχογράφημα το οποίο είναι ασφαλές για τη γυναίκα και το μωρό της.

Επειδή ο πλακούντας βρίσκεται στο κάτω μέρος της μήτρας, υπάρχει ο κίνδυνος αιμορραγίαςκατά το δεύτερο ήμισυ της εγκυμοσύνης, που μπορεί να είναι βαριά, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή της μητέρας και του μωρού. Ωστόσο, οι θάνατοι από προδρομικό πλακούντα είναι σπάνιοι.

Ο τοκετός γίνεται με καισαρική, διότι ο πλακούντας με τον τρόπο του εμποδίζει το μωρό να γεννηθεί.

Υποψία για προδρομικό πλακούντα μπορεί να τεθεί αν παρουσιαστεί αιμορραγία κατά το δεύτερο ήμισυ της εγκυμοσύνης. Η αιμορραγία είναι συνήθως ανώδυνη και μπορεί να συμβεί μετά τη σεξουαλική επαφή.

Περιστασιακά, υποψία προδρομικού πλακούντα μπορεί τεθεί αργότερα στην εγκυμοσύνη εάν το μωρό βρίσκεται σε μια εγκάρσια θέση.

Εάν ο πλακούντας δεν καλύπτει τον τράχηλο της μήτρας και δεν συμβεί αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ένα επαναληπτικό υπερηχογράφημα πρέπει να γίνει στις 36 εβδομάδες.

Ωστόσο, συνιστάται επανάληψη υπερηχογραφήματος στις 32 εβδομάδες αν:

Εάν διαγνωσθεί επιπωματικός προδρομικός πλακούντας (ο πλακούντας να καλύπτει τον τράχηλο της μήτρας) μπορεί να γίνει εισαγωγή στο νοσοκομείο μετά τις 34 εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Ακόμα κι αν δεν έχει παρουσιαστεί κανένα σύμπτωμα από πριν, υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος σοβαρής και ξαφνικής αιμορραγίας, που μπορεί να σημαίνει ότι απαιτείται επείγουσα καισαρική τομή.

Εάν υπάρχει προδρομικός πλακούντας , αυξάνονται οι πιθανότητες να μετάγγιση αίματος λόγω αιμορραγίας. Σε ακραίες περιπτώσεις, εάν η αιμορραγία συνεχίζεται και δεν μπορεί να ελεγχθεί, η μαιευτική υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας) μπορεί να είναι το μόνο μέσο για τον έλεγχο της αιμορραγίας.

Αν υπάρχει αιμορραγία πριν από την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, ίσως χρειαστεί να γίνει τοκετός νωρίτερα από το προγραμματισμένο.

Σπάνια, ο προδρομικός πλακούντας μπορεί να επιπλεχθεί από ένα πρόβλημα που είναι γνωστό ως στιφρός πλακούντας. Αυτό συμβαίνει όταν ο πλακούντας αναπτύσσεται στον μυ της μήτρας, κάνοντας την αποκόλλησή του κατά τη στιγμή της υστεροτοκίας δύσκολη άν οχι αδύνατη. Ο στιφρός πλακούντας βρίσκεται συχνότερα σε γυναίκες με προδρομικό πλακούντα  σε περιπτώσεις προηγηθείσας καισαρικής τομής.

Ο στιφρός πλακούντας  προκαλεί αιμορραγία μερικές φορές τόσο σοβαρή  μπου πορεί να απαιτηθεί μαιευτική υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας) για να σταματήσει.   

Γενικές οδηγίες προφύλαξης σε περίπτωση προδρομικού πλακούντα είναι 

• η αποφυγή σεξουαλικής επαφής στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα εάν έχει υπάρξη επεισόδιο αιμορραγίας.

• Η χαμηλή θέση του πλακούντα απαιτεί  υγιεινή διατροφή πλούσια σε σίδηρο για να μειωθεί ο κίνδυνος της αναιμίας.