Η ενδομητρίωση είναι μια πολύ συχνή πάθηση όπου κύτταρα του εσωτερικού τοιχώματος της μήτρας (ενδομήτριο) βρίσκονται αλλού, συνήθως στην πύελο και γύρω από τη μήτρα, τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες. Προσβάλλει κυρίως τις γυναίκες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας τους. Μπορεί να επηρεάσει τις γυναίκες κάθε κοινωνικής ομάδας και εθνικότητας. Η ενδομητρίωση δεν είναι λοίμωξη και δεν είναι μεταδοτική. Η ενδομητρίωση δεν είναι καρκίνος.
Κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου, κάτω από την δράση των γυναικείων ορμονών οιστρογόνων και της προγεστερόνης, η επένδυση (ενδομήτριο) της μήτρας βρίσκεται σε ετοιμότητα για να υποδεχθεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο για εμφύτςυση. Εάν η εγκυμοσύνη δεν συμβεί, η επένδυση αποβάλλεται ως περίοδος.
Η ενδομητρίωση εμφανίζεται όταν κύτταρα του εσωτερικού τοιχώματος της μήτρας βρίσκονται σε άλλα μέρη του σώματος, συνήθως στην περιοχή της λεκάνης. Κάθε μήνα ο ιστός αυτός έξω από τη μήτρα πυκνώνει, διασπάται και αιμορραγεί με τον ίδιο τρόπο όπως η επένδυση της μήτρας. Αυτή η εσωτερική αιμορραγία μέσα στην πύελο, σε αντίθεση με την περίοδο, δεν έχει τρόπο να φύγει από το σώμα. Αυτό προκαλεί φλεγμονή-ερεθισμό, πόνο και βλάβες στα όργανα αναπαραγωγής.
Θέσεις στις οποίες η ενδομητρίωση μπορεί να βρεθεί
Η ενδομητρίωση εμφανίζεται συνήθως στην πύελο. Μπορεί να βρεθεί:
Λιγότερο συχνά, η ενδομητρίωση μπορεί να εμφανιστεί στο έντερο και την ουροδόχο κύστη, ή βαθιά μέσα στο τοίχωμα των μυών της μήτρας (αδενομύωση). Μπορεί επίσης να βρεθεί σπάνια σε άλλα μέρη του σώματος.
Δεν είναι ακόμα γνωστό γιατί συμβαίνει η ενδομητρίωση. Μια σειρά από θεωρίες έχουν προταθεί αλλά καμία δεν έχει αποδειχθεί.Η πιο αποδεκτή θεωρία είναι ότι, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου, ανάστροφη αιμορραγία μεταφέρει ιστό από τη μήτρα στην περιοχή της πυέλου, μέσω των σαλπίγγων. Αυτό ονομάζεται ανάστροφη εμμηνόρροια.
Τα κύρια συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι ο πυελικός πόνος, πόνος κατά τη διάρκεια ή μετά το σεξ, επώδυνη, μερικές φορές βαριές περιόδους και, για ορισμένες γυναίκες, τα προβλήματα για να μείνουν έγκυες.
Η ενδομητρίωση μπορεί να επηρεάσει πολλές πτυχές της ζωής μιας γυναίκας, όπως τη γενική σωματική υγεία της, τη συναισθηματική ευεξία και την καθημερινή ρουτίνα.
Η ενδομητρίωση είναι συχνή και πολλές γυναίκες μπορεί να μην έχουν κανένα σύμπτωμα.
Η ενδομητρίωση είναι μια μακροχρόνια κατάσταση η οποία επηρεάζει γυναίκες όλων των ηλικιών κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας τους (από την έναρξη της εμμήνου ρύσης μέχρι την εμμηνόπαυση). Προσβάλλει γυναίκες από όλες τις κοινωνικές και εθνοτικές ομάδες.
Γυναίκες που εμφανίζουν συμπτώματα μπορεί να έχουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:
- επώδυνες περιόδους (δυσμηνόρροια), οι οποίες δεν ανταποκρίνονται σε θεραπεία ανακούφισης του πόνου. Μερικές γυναίκες έχουν βαριές περιόδους.
- πόνος κατά τη διάρκεια ή μετά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνια)
- κοιλιακό άλγος χαμηλά
- πυελικό άλγος το οποίο μπορεί να είναι μακροχρόνιο
- δυσκολία στο να μείνουν έγκυες ή υπογονιμότητα
- πόνοι που σχετίζονται με τα έντερα και την ουροδόχο κύστη (με ή χωρίς ανώμαλη αιμορραγία)
- μακροχρόνια κόπωση.
Μερικές γυναίκες δεν έχουν καθόλου συμπτώματα.
Ο πόνος είναι ένα κοινό σύμπτωμα της ενδομητρίωσης. Ο πόνος μπορεί να είναι ένα βαθύς πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα, στην πύελο ή χαμηλά στην πλάτη. Ο πόνος επηρεάζει κάθε γυναίκα με διαφορετικό τρόπο: εκεί που πονάει, όταν πονάει και πόσο πονάει. Ο πόνος, και τα αποτελέσματα της ενδομητρίωσης, μπορεί να κάνει μερικές γυναίκες να αισθανθούν κατάθλιψη.
Οι περισσότερες γυναίκες με ενδομητρίωση πόνο στην περιοχή της λεκάνης και τις κορυφές των ποδιών τους. Μερικές γυναίκες εμφανίζουν πόνο μόνο σε ορισμένες περιόδους, όπως κατά τη διάρκεια των εμμήνων ρύσεών τους, όταν έχουν σεξουαλική επαφή ή όταν αφοδεύουν. Άλλες γυναίκες έχουν πόνο όλη την ώρα.
Μερικές γυναίκες με ενδομητρίωση μένουν έγκυες εύκολα, ενώ άλλες έχουν δυσκολία να μείνουν έγκυες. Ο πόνος μπορεί να βελτιωθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στη συνέχεια να επανεμφανιστεί μετά τη γέννηση του μωρού. Μερικές γυναίκες διαπιστώνουν ότι ο πόνος τους υποχωρεί χωρίς θεραπεία.
Δεν υπάρχει απλό τεστ για την διάγνωση της ενδομητρίωσης. Ο μόνος τρόπος για να τεθεί μια οριστική διάγνωση είναι με μια μικρή χειρουργική επέμβαση γνωστή ως λαπαροσκόπηση . Αν υπάρχουν συμπτώματα με επώδυνες περιόδους και άλλα συμπτώματα, είναι προτιμότερο να δοκιμαστεί αρχικά η θεραπεία με ανακούφιση από τον πόνοπριν από την περαιτέρω έρευνα ή χειρουργικές θεραπείες.
Εξετάσεις που είναι διαθέσιμες για την διάγνωση της ενδομητρίωσης περιλαμβάνουν:
Υπέρηχος
Αυτό μπορεί να προσδιορίσει αν υπάρχει μια κύστη ενδομητρίωσης στις ωοθήκες. Μια κανονική εικόνα υπερηχογραφήματος δεν αποκλείει την ενδομητρίωση.Λαπαροσκόπηση
Για τις περισσότερες γυναίκες, η λαπαροσκόπηση είναι ο μόνος τρόπος για να πάρετε μια οριστική διάγνωση γι 'αυτό, συχνά αναφέρεται ως κριτήριο του «χρυσού κανόνα». Η λαπαροσκόπηση είναι μια μικρή εγχείρηση που διεξάγεται υπό γενική αναισθησία. Μια μικρή τομή γίνεται στην κοιλιά, στόν ομφαλό, και εισάγεται το λαπαροσκόπιο που έχει περίπου το πλάτος ενός στυλό. Αυτό επιτρέπει στο γυναικολόγο να δει τα όργανα της πυέλου και να ερευνήσει με σαφήνεια για τυχόν ενδομητρίωση. Αυτό γίνεται συνήθως με χειρουργική επέμβαση ημέρας.
Οι επιλογές για θεραπεία μπορεί να είναι:
αντιμετώπιση πόνου
τα αναλγητικά φάρμακα μειώνουν την φλεγμονή και απαλύνουν τον πόνο.Ορμονική θεραπεία
Υπάρχει μια σειρά ορμονικών θεραπειών για να σταματήσει ή να μειώσει την ωορρηξία (την απελευθέρωση ενός ωαρίου) οδηγώντας τις εστίες ενδομητρίωσης να συρρικνωθούν ή να εξαφανιστούν.Οι ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης είναι παρακάτω και θα αποτρέψει από το να επιτευχθεί κύηση:
- Το συνδυασμένο αντισυλληπτικό σε χάπι ή επίθεμα
Αυτά περιέχουν τις ορμόνες οιστρογόνο και προγεστερόνη εμποδίζοντας την ωορρηξία ενώ μπορεί να κάνει τη περίοδο ελαφρύτερη, μικρότερης διάρκειας και λιγότερο επώδυνη.- Το ενδομήτριο σπείραμα (IUD): αυτό είναι ένα μικρό σε σχήμα Τ σπείραμα που απελευθερώνει προγεστερόνη. Αυτό βοηθά να μειώσει τον πόνο και να κάνει τις περιόδους ελαφρύτερες.
Οι παρακάτω ορμονικές μέθοδοι είναι μη-αντισυλληπτικές, έτσι αν δεν είναι επιθυμητή εγκυμοσύνη θα χρειαστεί αντισύλληψη :
- Η χρήση ορμονικών προγεσταγόνων ή παράγωγων της τεστοστερόνης
- Αγωνιστές GnRH - αυτά τα φάρμακα εμποδίζουν την παραγωγή των οιστρογόνων από τις ωοθήκες και να προκαλεί μια προσωρινή και αναστρέψιμη εμμηνόπαυση.
Χειρουργική
Στήν επέμβαση γίνεται προσπάθεια να αφαιρεθούν περιοχές της ενδομητρίωσης. Με την χ ειρουργική επέμβαση, συμπεριλαμβανομένης της υστερεκτομής δεν αφαιρούνται πάντα με επιτυχία οι εστίες ενδομητρίωσης. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι χειρουργικής επέμβασης, ανάλογα με το πού είναι η ενδομητρίωση και πόσο εκτεταμένη είναι. Πόσο επιτυχής είναι η χειρουργική επέμβαση μπορεί να ποικίλει και μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω χειρουργική επέμβαση.
- Λαπαροσκοπική χειρουργική
που αφαιρεί τις εστίες της ενδομητρίωσης με την καταστροφή τους ή την αποκοπή τους.- Λαπαροτομία
Εάν η ενδομητρίωση είναι σοβαρή και εκτεταμένη, μπορεί γίνει επέμβαση με λαπαροτομία (ανοικτό χειρουργείο). Πρόκειται για χειρουργική επέμβαση που γίνεται με τομή στην κοιλιά, συνήθως στη γραμμή του μπικίνι.- Υστερεκτομή
Κάποιες γυναίκες θα χρειαστούν χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθούν οι ωοθήκες και η μήτρα (υστερεκτομή). Κάνο ντας αυτή τη χειρουργική επέμβαση σημαίνει ότι δεν θα είναι πλέον σε θέση να αποκτήσουν παιδιά μετά.Συμπληρωματικές θεραπείες
Συμπληρωματικές θεραπείες περιλαμβάνουν ρεφλεξολογία, παραδοσιακή κινεζική ιατρική, βότανα και θεραπείες ομοιοπαθητικής. Μπορεί να είναι αποτελεσματικές στην ανακούφιση του πόνου. Πολλές γυναίκες έχουν διαπιστώσει ότι οι διατροφικές αλλαγές, όπως η εξάλειψη ορισμένων ειδών διατροφής, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα ή το σιτάρι, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Θεραπείες όπως ο βελονισμός, η βιταμίνη Β1 και το μαγνήσιο βοηθά μερικές γυναίκες με επώδυνες περιόδους.
